Nguồn cá ở Hồ Đông đang cạn dần do khai thác quá mức (Ảnh: National Geographic)
Tin báo National Geographic (Mỹ) ngày 29/8 đã đăng tải bài phóng sự bình chọn về hoạt động khai thác cá ào ạt tại Đại dương Đông trong những năm cách đây không lâu, gây tác động nguy hiểm tới hệ sinh thái hồ và đặt một trong những ngư trường quan trọng với nguồn cá dồi dào nhất nhân loại trước nguy cơ hết sạch hoàn toàn. Đứng trước thực trạng đáng lo ngại này, các ngư dân vietnam và Philippines là những người chịu tác động nặng năn nỉ nhất vì Đại dương Đông vốn được coi là nơi nuôi sống họ trong khoảng phổ biến năm nay. Theo đánh giá của National Geographic, căn do chủ đạo dẫn tới tình trạng này chính là hoạt động của các ngư gia China với lối hành xử theo kiểu “cá lớn nuốt cá nhỏ xíu” trên Đại dương Đông.
Ngư trường cần thiết bậc nhất thế giới trước nguy cơ hết sạch
Từ trước đến nay, Hồ Đông vẫn được biết đến với tầm quan trọng không chỉ về kinh tế mà còn về không gian và quân sự. Mỗi năm, giá trị của lượng hàng hóa thương nghiệp được lưu phê duyệt vùng đại dương này lên đến 5.300 tỷ đô la. Trong khi đó, nếu xét về sự nhiều chủng loại sinh học, Đại dương Đông còn được ví như một “version” rừng Amazon dưới nước. Cùng với đó, nguồn cá ở vùng hồ này có thể cung ứng thực phẩm và việc làm cho hàng triệu cư dân ở 10 tổ quốc và vùng bờ cõi bao quanh nó. Ước lượng có khoảng 3,7 triệu ngư dân đang tấn công bắt cá trên Biển Đông và thu về hàng tỷ đô la Mỹ mỗi năm.
Đồ họa thể hiện trị giá thương mại của Hồ Đông (Nguồn: National Geographic)
Tuy nhiên, sau một số chục năm khai thác vô tội vạ, sản lượng cá trên Hồ Đông hiện đã giảm đáng kể so với trước đó và đang có nguy cơ hết sạch, đe dọa trực tiếp tới bình yên lương thực cũng như tiềm năng sản xuất kinh tế của các nước sống phụ thuộc nguồn khoáng sản này. Các chuyên gia tính toán rằng tại một vài khu vực trên Biển Đông, sản lượng cá chỉ còn chưa đầy 1/10 so với 50 năm trước đó và nhiều loại cá có trị giá cao như cá ngừ hay cá mú đang càng ngày càng trở nên khan hãn hữu hơn.
John McManus, nhà sinh vật học đại dương tới từ Trường Rosenstiel thuộc Đại học Miami, Mỹ, phản hồi: “Có nhẽ chúng ta đang chứng kiến một trong những thảm họa tiến công bắt cá tồi tệ nhất trên trái đất. Chúng ta sẽ thấy hàng trăm loài cá mất tích trên Hồ Đông với vận tốc rất nhanh, hết loài này tới loài khác”.
Theo phân tách của National Geographic, Trung Quốc nhịn nhường như là một trong những nguyên cớ dẫn tới thực trạng này.
Trong khoảng nhiều năm qua, Trung Quốc đã ngang nhiên tuyên bố chủ quyền đối với đa phần diện tích Hồ Đông dựa trên yêu sách “con đường chín đoạn” phi nguyên do nước này tự ý vẽ ra. Yêu sách của Bắc Kinh đã vấp phải sự phản đối mạnh mẽ trong khoảng các nước nhà khác trong khu vực khiến găng tay càng ngày càng có khuynh hướng leo thang và phức tạp hơn. Theo đó, một vòng quẩn ngay tức thì hiện ra khi việc tranh giành khu vực đánh bắt cá theo tuyên bố chủ quyền của mỗi nước dẫn đến các mâu thuẫn trên biển Đông, khi các mâu thuẫn trên hồ Đông diễn ra bao tay lại càng đẩy sự cạnh tranh giữa ngư gia các nước lên cao. Rút cục, nguồn khoáng sản cá càng thêm hết sạch.
Những toan tính của Trung Quốc tại Đại dương Đông
Cá ngừ đông lạnh trên tàu China tại Hoa phượng đỏ General Santos của Philippines (Ảnh: National Geographic)
Với hiện trạng cạn kiệt của các nguồn cá gần bờ như hiện nay, ngư gia các nước quanh co Hồ Đông buộc phải đi xa hơn để kiếm tìm các nguồn cá mới và họ phải đi tham gia cả những vùng hồ đang xảy ra mâu thuẫn để khai thác. Đây cũng là lúc China ra tay hành động để chấp hành ý đồ trên Biển Đông. Theo đó, China đã nhanh lẹ chớp thời cơ, tăng nhanh hỗ trợ cho các ngư dân trong nước khi đánh bắt cá tại vùng đại dương này.
Bắc Kinh đã tài trợ tiền cho các ngư gia, trợ cấp nước ngọt, xăng dầu và chi tiêu để ngư dân đóng tàu kiên cố và lớn hơn, thậm chí còn vũ trang thêm vũ khí cho các tàu đánh cá để dùng trong các trường phù hợp quan trọng. TQuốc tổ chức tập huấn quân sự cho các tàu, trang bị chuỗi hệ thống liên lạc hiện đại qua chương trình định vị GPS để ngư gia có thể kết nối với đội ngũ hải cảnh khi phải đối mặt với tàu của lực lượng chấp pháp các nước hoặc khi muốn cảnh báo tàu cá nước khác cùng đến đánh bắt. Chưa hết, đội ngũ cảnh sát biển TQuốc cũng được tăng nhanh tại Đại dương Đông để hỗ trợ ngư dân khi ra khơi tấn công cá. Hầu hết đều nằm trong ý đồ độc chiếm đoạt và thâu tóm nguồn tài nguyên trên Hồ Đông của Bắc Kinh.
“Nguyên nhân độc nhất để các lực lượng ngư gia đơn côi (của TQuốc) có thể đi ra tận Trường Sa đánh bắt cá là vì họ được trả tiền để khiến cho vậy”, Gregory Poling, Giám đốc Hàng ngũ sáng kiến sáng tỏ hàng hải châu Á thuộc Trọng điểm Nghiên cứu kế hoạch và quốc tế (CSIS), phản hồi.
Không chỉ dùng chiến thuật đầu cơ thẳng tay cho các ngư gia tấn công bắt cá ở Hồ Đông, Trung Quốc còn tăng mạnh việc bồi đắp và xây dựng đảo nhân tạo để hỗ trợ cho các hoạt động quân sự, từ đó cản trở các nước khác đến vùng đại dương này khai thác cá.
“Trung Quốc đang đẩy mạnh giữ vững Đại dương Đông bằng việc xây đắp các đảo và ngăn cản các giang sơn khác khai thác các nguồn tài nguyên tại đây”, Zachary Abuza, chuyên gia về chính trị Đông Nam Á và bình an hàng hải tại Đại học Chiến tranh giang sơn Mỹ, bình chọn.
Hàng trăm tàu cá Trung Quốc trong một lần ra khơi trong khoảng Chiết Giang (Ảnh: Daily Mail)
Eugenio Bito-onon Jr., một ngư gia Philippines cho biết, tại vùng nước bao quanh Đá Xubi thuộc quần đảo Trường Sa của vietnam, TQuốc đã “vét sạch” nguồn cá và từ 3 năm quay về đây, chưa lúc nào vắng bóng tàu cá Trung Quốc ở khu vực này. Hình như đó, Gilbert Elefane, thuyền trưởng một tàu đánh cá ngừ của Philippines tại Palawan, cho biết trong mỗi đợt tấn công cá kéo dài 2 tuần tại Biển Đông, TQuốc huy động hàng trăm tàu cá tham gia cùng một lúc dù trước đó vài năm, số tàu TQuốc không vượt quá 30 chiếc.
National Geographic đánh giá, việc ban hành một quy định thông thường để giữ vững nghiêm ngặt và yếu tố chỉnh hoạt động tấn công bắt cá tại Đại dương Đông là yếu tố gần như thường thi hành được trừ khi những mâu thuẫn hàng hải trong khu vực này được khắc phục hoàn toàn. Ngoài ra đó, chuyên gia Gregory Poling của CSIS dự báo rằng sẽ phải mất khoảng thời gian rất dài nữa trước khi một ý tưởnrg quản lý hiệu quả nguồn tài nguyên tại Đại dương Đông có thể được thực thi, khác biệt trong bối cảnh Trung Quốc vẫn chưa từ bỏ yêu sách “các con phố chín đoạn” của nước này, và thậm chí còn ngày một quyết liệt hơn trong việc theo đuổi tham vọng trên Biển Đông.
Thành Đạt
Theo National Geographic
Xem nhiều hơn: Báo Mạng 24h
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét