Chủ Nhật, 2 tháng 10, 2016

Nắm bắt thế nào cho đúng về các danh xưng, học hàm?

LTS: Nhân đọc bài viết hai bài viết "Rối loàn danh xưng trong công viên" và "Danh xưng, chứng chỉ, bằng cấp trong chuỗi hệ thống giáo dục nước ta" đăng trên báo Điện tử Giáo dục Việt Nam, thầy giáo Nguyễn Phát Tài (giảng viên trường Cao đẳng Phát thanh - Truyền hình II) có những góp ý với ước muốn đóng góp thêm cách nhìn vì sự sản xuất giáo dục đất nước.

Rộng đường dư luận và tôn trọng tranh luận đa chiều, Tòa soạn trân trọng gửi đến độc giả quan niệm riêng này của tác giả!

Bằng cấp, chứng chỉ là cơ sở pháp lý để xác nhận chủ nhân của nó có một trình độ và năng lực thích hợp với một tiêu chuẩn nhất mực.

Ở đây có hai vấn đề cần được phân định rạch ròi văn bằng (degree) và chứng chỉ (certificate):

Văn bằng là căn cứ xác định năng lực của chủ nhân ở một trình độ nào đó: bằng Tấn sĩ, bằng Thạc sĩ, bằng Đại học, bằng Cao đẳng, bằng Trung học Giỏi, bằng Trung học Phổ biến...

Chứng chỉ là căn cứ xác định năng lực của chủ sở hữu đủ kĩ năng khiến cho một công việc chi tiết:

Chứng chỉ Sư phạm - xác nhận cho người có bằng Đại học một ngành nghề ngoài Sư phạm đủ kỹ năng dạy học; chứng chỉ hành nghề kế toán trưởng - xác thực cho người có bằng Đại học, Cao đẳng ngành kế toán đủ kĩ năng làm cho công việc của một kế toán trưởng...

Danh xưng, chứng chỉ bằng cấp trong chuỗi hệ thống giáo dục nước ta (Ảnh minh họa trên nld.com.Việt Nam).

Danh hiệu thực hiện được trong văn bằng, tùy vào trình độ và ngành nghề học mà người học được kiếm được danh hiệu tương ứng, danh hiệu này chính là học vị của người học và theo đó chúng ta có một vài danh hiệu sau:

Người tốt nghiệp Đại học sẽ có danh hiệu tùy vào lĩnh vực được huấn luyện.

Những người tốt nghiệp Đại học những lĩnh vực Khoa học Thiên nhiên, Khoa học Phường hội, nghệ thuật, kinh tế... sẽ thừa nhận danh hiệu người tốt nghiệp đại học. 

Những người tốt nghiệp Đại học những lĩnh vực thuộc khối công nghệ sẽ được công nhận danh hiệu kỹ sư. 

Những người tốt nghiệp Đại học các ngành về kiến trúc sẽ được công nhận danh hiệu kiến trúc sư.

Những danh hiệu này chỉ dựa vào vào lĩnh vực được huấn luyện chứ không phụ thuộc tham gia trường huấn luyện và cũng không dựa vào vào công việc họ sẽ làm.

Bạn nào học và hoàn thành chương trình tập huấn Thạc sĩ sẽ được cấp bằng và danh hiệu Thạc sĩ, nói đúng hơn danh hiệu Thạc sĩ là học vị của người có trình độ Thạc sĩ.

Tương tự tương tự, bạn nào học và kết thúc chương trình đào tạo Tiến sĩ sẽ được cấp bằng và danh hiệu Tấn sĩ.

Tác giả bài viết "Rối loàn danh xưng trong khu vui chơi" đã sơ sót khi nghĩ là "... ai muốn khiến nghiên cứu sinh để đạt học vị Tiến sĩ thì yêu cầu phải có bằng Thạc sĩ".

Theo Điều 8, quy chế tập huấn tiến sĩ Ban hành kèm theo Thông tư số 10/2009/TT-BGDĐT ngày 07/5/2009 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Huấn luyện thì người dự vào trình độ Tiến sĩ cần có trình độ Đại học trở lên và cần đáp ứng thêm một vài yêu cầu về phân tích kỹ thuật.

Người học Thạc sĩ là người cập nhật tri thức theo hướng sâu về chuyên môn có thể được sản xuất trong khoảng khóa luận ra trường Đại học đã khiến lúc trước.

Nghĩa là người học Thạc sĩ là người khởi đầu có kiến thức sâu về một chuyên ngành nghề hẹp nào đó chứ chẳng hề là "có tri thức rộng do đi học mà có" như tác giả bài báo viết.

Hình như, học Thạc sĩ chính là học cách thức tự học, tự phân tích theo hướng sâu về chuyên môn chứ không dễ chơi là "cập nhật kiến thức mới hơn so với lúc tốt nghiệp Đại học". Vì sau khi ra trường Thạc sĩ không người nào lại đi học tiếp Thạc sĩ để cập nhật mà anh phải tự học, tự cập nhật.

Thạc sĩ chính là bước đệm tốt để người học có định hướng tốt hơn cho một đề tài trong luận án khi khiến phân tích sinh. Đương nhiên bước đệm này có thể sẽ không quan trọng nếu người thi hành luận án sắm ra một hướng nghiên cứu mới.

Tôi đồng ý với tác giả bài báo "Danh xưng, chứng chỉ, bằng cấp trong chuỗi hệ thống giáo dục nước ta" rằng Thạc sĩ và Tấn sĩ không có tính liên thông.

Về học hàm Giáo sư và Phó Giáo sư, tác giả đã quá khắc khe và nhầm nghĩa khi nghĩ rằng "Phó" là cấp dưới, là "người giúp việc" cho cấp trưởng; từ đó ngần ngại rằng trong một bộ môn chuyên ngành không có Giáo sư thì Phó Giáo sư giúp việc cho ai? Nhưng rõ ràng Giáo sư chưa phải là cấp trên của Phó Giáo sư cho nên băn khoăn này không đúng.

Xét về tính lịch sử từ "Phó" được sử dụng trong Phó Giáo sư bắt đầu sinh ra trong các kỳ thi dưới thời nhà Nguyễn (trong khoảng thời vua Minh Mạng).

Theo đó, những người không đậu Tiến sĩ trong kỳ thi Hội thì được ghi kiếm được là đậu "phó bảng" để phân biệt với người đậu "chính bảng". Từ đây, ta có thể nắm bắt "Phó" có tức thị thấp hơn, chưa bằng (kém hơn). 

Theo tự điển Tiếng Việt của Hoàng Phê, ấn phiên bản 2016 (trang 988) định nghĩa: "Phó giáo sư (giáo sư cấp I) là học hàm của người nghiên cứu kỹ thuật, giảng dạy ở bậc đại học, dưới giáo sư". 

Tương tự Phó Giáo sư và Giáo sư là hai học hàm ở nhị mức độ khác biệt, độc lập lập nhau.

Trong chuỗi hệ thống giáo dục vietnam bây chừ Bộ Giáo dục và Đào tạo không cấp các danh hiệu Tiến sĩ chuyên lĩnh vực hay Tấn sĩ liên lĩnh vực.

Quy giễu cợt đào tạo trình độ tấn sĩ của Bộ Giáo dục và Tập huấn chỉ luật pháp cấp bằng Tiến sĩ. Dĩ nhiên trong thực tại chúng ta hay chạm mặt cụm từ như Tấn sĩ công nghệ.

Sở dĩ như vậy là do "vướng bận rộn của lịch sử", trước đó chúng ta có học vị Phó Tấn sĩ và Tiến sĩ gần giống như Liên Xô và các nước Đông Âu.

Khi tổ quốc hội nhập thì để thống nhất học vị với các nước Tây Âu và Hoa kỳ, chúng ta chuyển học vị Phó Tấn sĩ (trước kia) thành Tấn sĩ và Tiến sĩ (trước kia) thành Tấn sĩ kỹ thuật.

Cần lưu ý rằng từ "Phó" trong Phó Tấn sĩ được giải nghĩa tương tự như Phó Giáo sư và Giáo sư.


Có thể bạn quan tâm: tin tức nhanh nhất việt nam

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét